۱۰ عنوان یا استاندارد مهم حسابرسی داخلی (IPPF) که باید بدانیم چیست؟
برای پی بردن به اینکه واحد حسابرسی داخلی در یک سازمان، تا چه حد توانسته است فعالیتهای خود را منطبق با این استانداردها انجام دهد؛ ابزارهایی به نام (استانداردهای حسابرسی داخلی) وجود دارد که از طریق آنها میتوان شکاف میان وضعیت موجود و وضعیت ایده آل را مورد ارزیابی قرار داد.
انجمن حسابرسان داخلی ( (IIAدر رهنمود خود با عنوان «پیادهسازی استانداردهای بینالمللی حرفهای حسابرسی داخلی ،"IIPF سوالاتی مطرح نموده که با پاسخ به آنها، میتوان میزان انحراف از وضعیت ایده آل را مورد تحلیل قرار داده و به سمت رعایت آن استانداردها حرکت کرد.
این سوالات که بر اساس شماره استانداردهای آن انجمن طبقهبندی شده است، میتواند کمک شایان توجهی به واحدهای حسابرسی داخلی نمایند تا خود را با استانداردهای بینالمللی منطبق نمایند.
در ادامه، شماره استانداردهای حسابرسی داخلی که با 1000 و 2000 شروع می شود به طور کامل در اختیار شما قرار گرفته است.
۱۰۰۰- اهداف، اختیارات و مسولیتها
اهداف، اختیارات و مسولیتهای واحد حسابرسی داخلی باید به صورت رسمی در منشور واحد حسابرسی داخلی، تعریف شود.
• آیا اهداف، اختیارات و مسوولیتهای واحد حسابرسی داخلی به صورت رسمی در منشور واحد حسابرسی داخلی، تعریف شده است؟
• آیا منشور، اخیرا مورد بازبینی قرار گرفته و به مدیریت ارشد و کمیته حسابرسی برای تایید ارائه شده است؟
• آیا ماهیت الزامی تعریف حسابرسی داخلی، قواعد اخلاقی و استانداردها در منشور بیان شده است؟
• آیا تعریف حسابرسی داخلی، قواعد اخلاقی و استانداردها با مدیریت ارشد و کمیته حسابرسی به بحث گذاشته شده است؟
• آیا نوع تمام خدمات مشاوره ای که توسط حسابرسی داخلی ارائه می شود در منشور تعریف شده است؟
• آیا ماهیت روابط گزارشگری وظیفه ای حسابرسی داخلی، با کمیته حسابرسی در منشور بیان شده است؟
مانند اینکه کمیته حسابرسی:
- منشور حسابرسی داخلی را تایید کند.
- برنامه حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک را تایید کند.
- دریافت اطلاع رسانیهای رئیس حسابرسی داخلی از عملکرد واحد حسابرسی داخلی در ارتباط با برنامه ها و سایر موضوعات انجام میشود؟
- تایید تصمیمات مربوط به انتصاب و برکناری رئیس حسابرسی داخلی
- انجام پرسشهای مناسب از مدیریت و رئیس حسابرسی داخلی برای معلوم نمودن اینکه آیا محدودیتهایی غیرمناسب در قلمرو و منابع وجود دارد یا خیر؟
۱۱۰۰- استقلال و عدم جانبداری
واحد حسابرسی داخلی باید مستقل باشد و حسابرسان داخلی باید در انجام کار خود بدون جانبداری عمل نمایند.
• آیا حسابرسی داخلی به یک مقام مناسب گزارش می دهد؟
• آیا رئیس حسابرسی داخلی به صورت مستقیم به کمیته حسابرسی داخلی اطلاع رسانی نموده و با ایشان تعامل دارد؟
• آیا خط مشی ها و دستورالعملهای شرکتی، عدم جانبداری فردی را تقویت می کند؟
• آیا استقلال حسابرسی داخلی به صورت سالانه نزد کمیته حسابرسی تایید می شود؟
۱۲۰۰- توانایی، مهارت و مراقبتهای حرفه ای
اهدف، اختیارات و مسولیتهای واحد حسابرسی داخلی باید صریحا تعریف شود. کار حسابرسی داخلی باید با توانایی، مهارت و مراقبت حرفه ای انجام شود.
• آیا کارکنان حسابرسی داخلی توانمند و ماهر هستند؟
• آیا تجربه ریسک تقلب وظیفه حسابرسی داخلی کافی است؟
• آیا تجربه IT وظیفه حسابرسی داخلی کافی است؟
• آیا حسابرسی داخلی، هنگام نیاز به دنبال تجربیات بیرونی می باشد؟
• آیا خط مشی های حسابرسی داخلی، به مراقبتهای حرفه ای کمک می کند؟
• آیا حسابرسان داخلی، در هنگام نیاز از ابزارهای IT استفاده می کنند؟
• آیا کارکنان حسابرسی داخلی تا حد کافی آموزش، و آموزشهای حین کار را دیده اند؟
۱۳۰۰- اطمینان بخشی کیفی و برنامه های بهبود دهنده
رئیس حسابرسی داخلی باید یک پروژه اطمینان بخش کیفی و بهبود دهنده را داشته باشد و آن را به اجرا درآورد؛ به نحوی که تمام جنبه های فعالیت حسابرسی داخلی را پوشش دهد.
• آیا فرآیندهای مستمر پایش کیفی حسابرسی داخلی وجود دارد؟
• آیا حسابرسی داخلی، بررسیهای دوره ای کیفی خود را انجام می دهد؟
• آیا ارزیابیهای کیفی بیرونی حداقل هر پنج سال یکبار انجام می شود؟
• آیا نتایج داخلی و بیرونی ارزیابیهای کیفی به مدیریت ارشد و کمیته حسابرسی، اطلاع رسانی می شود؟
۲۰۰۰- اداره کردن واحد حسابرسی داخلی
رئیس حسابرسی داخلی باید به صورت موثر واحد حسابرسی داخلی را اداره نماید تا اطمینان یابد که آن واحد به سازمان ارزش می افزاید.
• آیا خط مشی ها و روشها برای حسابرسی داخلی تهیه شده است؟
• آیا حسابرسی داخلی یک ارزیابی ریسک سالانه جامع انجام می دهد؟
• آیا برنامه سالانه حسابرسی داخلی بر مبنای ارزیابی سالانه ریسک انجام می شود؟
• آیا برنامه سالانه حسابرسی داخلی توسط کمیته حسابرسی تایید شده است؟
• آیا رئیس حسابرسی داخلی در طی برنامه ریزی، انتظارات مدیریت ارشد، کمیته حسابرسی و سایر ذینفعان را مدنظر قرار می دهد؟
• آیا رئیس حسابرسی داخلی درباره الزامات و محدودیتهای منابع، مدیریت ارشد و هیات مدیره را مطلع می سازد؟
۲۱۰۰- ماهیت کار
واحد حسابرسی داخلی باید فرآیندهای راهبری، مدیریت ریسک و کنترل را با استفاده از یک روش علمی و به دقت ساماندهی شده و منظم ارزیابی نموده و به بهبود آنها کمک کند.
• درون سازمان شما، آیا حسابرسی داخلی:
- حاکمیت شرکتی را ارزیابی می کند؟
- اخلاق و ارزشهای مناسب را ارتقا می بخشد؟
- از مدیریت عملکرد سازمانی و پاسخگویی موثر اطمینان حاصل می کند؟
- درباره مشکلات ریسک و کنترل اطلاع رسانی می کند؟
- تبادل اطلاعات میان هیات مدیره حسابرسان داخلی و بیرونی و مدیریت را تسهیل می کند؟
• آیا حسابرس داخلی اثر بخشی مدیریت ریسک در سازمان را ارزیابی می کند؟
• آیا حسابرس داخلی به بهبود فرآیندهای مدیریت ریسک کمک می کند؟
• آیا حسابرسی داخلی ریسک تقلب، و اینکه سازمان چگونه ریسک تقلب را مدیریت می کند، ارزیابی می کند؟
• آیا حسابرسی داخلی کنترل اثربخش را در موارد ذیل تقویت می کند؟
- قابل اتکا بودن و درستی اطلاعات مالی و عملیاتی
- اثربخشی و کارآیی عملیات
- محافظت از داراییها
- رعایت قوانین، مقررات، و قراردادها
۲۲۰۰- برنامه ریزی کار حسابرسی داخلی
حسابرسان داخلی باید برای هر کار حسابرسی داخلی برنامه ای که شامل اهداف، قلمرو، زمانبندی و تخصیص منابع کار حسابرسی داخلی است را تهیه و مستند کنند.
• آیا برای هر کار حسابرس داخلی یک برنامه کاری وجود دارد؟
• آیا هنگام برنامه ریزی هر کار حسابرسی داخلی، یک ارزیابی ریسک اولیه انجام می شود؟
• آیا اهداف کار حسابرسی داخلی، دارای فرآیندهای منطقی از ارزیابی ریسک می باشد؟
• آیا قلمرو کار حسابرسی داخلی کاملا اهداف کار حسابرسی داخلی را پوشش می دهد؟
• آیا کار حسابرسی داخلی دارای منابع مناسب و کافی می باشد؟
۲۳۰۰- انجام کار حسابرسی داخلی
حسابرسان داخلی باید اطلاعات کافی را شناسایی، تحلیل، ارزیابی و مستند کنند تا به اهداف کار حسابرسی داخلی دست پیدا نمایند.
• آیا کاربرگهای حسابرسی داخلی به صورت مناسبی اطلاعات را مستند می کند؟
• آیا کار حسابرسی داخلی به صورتی مناسب سرپرستی می شود؟
• آیا حسابرسان، اطلاعات کافی را شناسایی، تحلیل، ارزیابی، و ثبت می کنند تا به اهداف کار حسابرسی داخلی دست پیدا نمایند؟
• آیا تیم حسابرسی داخلی، مقدار کافی از اطلاعات قابل اتکا، مربوط، و مفید را شناسایی کرده است تا به اهداف کار حسابرسی داخلی دست پیدا نماید؟
۲۴۰۰- اطلاع رسانی نتایج
حسابرسان داخلی باید نتایج کار حسابرسی داخلی را اطلاع رسانی نمایند.
• آیا نتایج کار حسابرسی داخلی، به صورتی مناسب به مدیریت اطلاع رسانی می شود؟
• آیا اطلاع رسانیهای مربوط به کار حسابرسی داخلی، صحیح، بی طرفانه، شفاف، دقیق، سازنده، کامل و به موقع می باشد؟
• چنانچه در مورد کار حسابرسی داخلی اظهار نظر، نتیجه گیری یا رتبه بندی انجام می شود، آیا اطلاع رسانیها به واسطه اطلاعات کافی، قابل اتکا، مربوط و مفید، پشتیبانی می شود؟
• آیا اطلاع رسانیهای کار حسابرسی داخلی به صورت مناسبی به واسطه کاربرگها پشتیبانی می شود؟
• آیا نتایج کار حسابرسی داخلی برای اشخاص متناسب، توزیع می گردد؟
• چنانچه یک اظهار نظر یا نتیجه گیری کلی از سازمان انجام شود:
- به واسطه اطلاعات کافی، قابل اتکا، مربوط و مفید پشتیبانی می شود؟
• آیا اطلاع رسانی و گزارشگری شامل:
- قلمرویی حاوی دوره زمانی که در آن اظهار نظر شده، می باشد؟
- محدودیتهای قلمرو را در بر دارد؟
- ملاحظات تمامی پروژه های مرتبط، از جمله اتکا بر سایر ارائه کنندگان اطمینان بخشی را در بر دارد؟
- چارچوب ریسک یا کنترل یا سایر معیارها به عنوان مبنایی برای کل اظهار نظر مورد استفاده قرار گرفته است؟
- به اظهار نظر، قضاوت، یا نتیجه گیری کلی رسیده است؟ چنانچه اظهار نظر کلی منفی ارائه شده، آیا دلایل آن تشریح شده است؟
۲۵۰۰- پایش پیشرفت
رئیس حسابرسی داخلی، سیستمی را ایجاد و حفظ می کند تا وضعیت اطلاع رسانی نتایج، به مدیریت را مورد پایش قرار دهد.
• آیا فرآیندی برقرار شده است تا به کارگیری توصیه های حسابرسی داخلی را پایش نماید؟
• آیا نتایج کار حسابرسی داخلی، به موقع پیگیری می شود؟
۲۶۰۰- افشای پذیرش ریسک توسط مدیریت
هنگامی که رئیس حسابرسی داخلی اعتقاد دارد که مدیریت، اندازه ای از ریسک باقی مانده را مورد پذیرش قرار داده است که ممکن است برای سازمان غیرقابل پذیرش باشد، باید در مورد این موضوع با مدیریت ارشد گفت وگو کند، چنانچه تصمیم مربوط به ریسک باقی مانده مورد حل و فصل قرار نگیرد، رئیس حسابرسی داخلی باید این موضوع را برای حل و فصل به هیات مدیره گزارش دهد.
• هنگامی که مدیریت با توصیه های حسابرس داخلی، مخالف است، آیا فرآیندی برقرار می باشد تا چنین مخالفتی را از طریق هیات مدیره حل نماید؟
• چنانچه این فرآیند رفع کننده مشکل، وجود داشته باشد، آیا این فرآیند امکان کنترل نمودن این مخالفتها را تا رفع آن توسط کمیته حسابرسی و هیات مدیره برقرار می سازد؟